Yer tutucular; herhangi bir sebepten dolayı erken kaybedilmiş veya erken çekilmesi gereken süt dişlerinden dolayı oluşacak yer kaybını önlemek için yapılan hareketli veya sabit apareylerdir.

Eğer çocuğunuzun süt dişi çürük veya travmadan dolayı erken kaybedilmiş ise; süt dişi çekim yeri boşluğunun yer tutucularla korunması, çocuğunuzun ileriki yaşlarda ideal bir diş dizisine sahip olması açısından çok önemlidir.

Böyle durumlarda alttan gelen kalıcı diş hazır olup sürene kadar, yandaki dişler eğilerek, dönerek kaybedilmiş süt dişinin kalıcı diş için koruması gereken yeri kapatabilirler. Hatta boşluğun karşı çenesinde bulunan diş uzamaya başlar. Eğer erken süt dişi çekiminden sonra gelişim kendi haline bırakılırsa meydana gelen bu hareketler gelecek sürekli dişe yer kalmamasına sebep olacaktır. Böylece kalıcı diş ya hiç süremeyecek ya da normal yerinin dışında gelişecektir.

Bazı süt dişleri 12 yaşına kadar ağızda durmalıdırlar. Ancak bu yaşta kalıcı dişler hazır olur ve süt dişleri değişir. Bebekken çıkmış ve çok özenli korunmamış dişlerin bu yaşa kadar problemsiz gelmesi oldukça zordur. İşte yer tutucu denilen bu küçük metal aparey çocuğun ağzına göre özel olarak hazırlanır ve süt dişinin erken kaybedildiği durumlarda kalıcı diş gelene kadar bu yeri muhafaza eder. Sabit ya da girip çıkmalı olarak hazırlanırlar(kaybedilen dişin yerine göre). Çok basit fakat çocuğun gelecekteki ağız diş sağlığının temeli açısından çok önemli bir apareydir.

SÜT DİŞİNİN ERKEN KAYBI

Süt dişleri çocuğunuzun çene ve yüz gelişiminde çok önemli rol oynamaktadırlar. Çocuklarda 20 tane süt dişi ve daha sonra onların yerine sürecek 20 tane daimi diş bulunmaktadır. Bunlara ek olarak büyük azı dişleri olan 6 yaş dişleri, 12 yaş dişleri ve 20 yaş dişleri bu 20 adet daimi dişe ek olarak çene içersinde yer alacaklardır ve 32 diş tamamlanacaktır. Süt dişleri daimi dişler süren kadar doğal yer tutucu olarak görev yapmaktadırlar. Eğer süt dişleri herhangi bir sebepten dolayı erken kaybedilir ise; 6 hafta içersinde diğer dişler bu boşluğa doğru kayarak çekilmiş süt dişinin yerini kapatırlar. Bu durum alttan sürecek olan daimi dişin ideal yerinden sürmesine engel olacaktır. Eğer daimi diş, sürmesi gereken yerden süremez ise dişlerde çapraşıklığa ve bu da erken yaşlarda ortodontik problemlerle karşılaşılmasına sebep olabilir.

Yer tutucular metal veya plastikten yapılan kişiye özel apareylerdir. Diş hekimi tarafından ölçü alındıktan sonra, diş teknisyenleri yer tutucuyu hazırlar. Erken kaybedilmiş süt dişi sayısı veya lokalizasyonuna göre sabit veya hareketli olarak yapılabilmektedir. Hazır olan yer tutucu diş hekimi tarafından hastanın ağzına uygulanır. Alttan daimi diş gelinceye kadar yer tutucu kullanılır.

GÖREVLERİ

Çekim boşluğunun diğer dişler tarafından kapatılmasını önler ve daimi diş sürene kadar bu boşluğu koruyarak ideal pozisyonda ve sürmesi gereken zamanda daimi dişin sürmesini sağlar.

İleride oluşabilecek ortodontik problemleri önler.

Çapraşıklığı önlediği için dişlerin ideal pozisyonda kalmasını sağlar ve güzel bir diş dizisinin yanı sıra, dişlerin kolayca fırçalanmasını ve ara yüzlerde diş çürüğü oluşma riskini en aza indirger.

BAKIMI VE KORUNMALARI

Yapışkan gıdalardan ve çiklet çiğnemekten kaçınınız.

Diliniz ya da parmaklarınızla yer tutucuyu itip bükmeye çalışmayınız. Genellikle çocuklar yer tutuculara bir-iki gün içersinde alışmakta ve sorunsuz olarak kullanabilmektedirler.

Düzenli fırça ve ip kullanarak temiz tutunuz. Ağız hijyeninin iyi yapılması yer tutucunun da temiz kalmasını sağlamaktadır. Sabah ve akşam günde iki kere dişlerin fırçalanması yer tutucuların uzun süre ağızda efektif olarak kalmasını sağlamaktadır.

6 ayda bir mutlaka kontrole gidiniz.